ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΦΩΝΗΣ

Προγραμματίστε μια αξιολόγηση με έναν ωτορινολαρυγγολόγο πριν ξεκινήσετε τη θεραπεία φώνησης. Η φωνητική δυσλειτουργία έχει πολλές αιτίες, και είναι σημαντικό

να αποφεύγονται (rule out)τα φάρμακα.

            Η ποιότητα της αναπνοής της φώνησης μπορεί να είναι αποτέλεσμα αδυναμίας κλεισίματος των φωνητικών χορδών. Το δυνατό κλείσιμο είναι απαραίτητο για την δόνηση η οποία παράγει τη φωνή. Η ψιθυριστή ομιλία, η οποία δεν περιλαμβάνει δόνηση των φωνητικών χορδών, μπορεί να προκύψει από συνήθεια ή από κούραση. Ο ψίθυρος είναι ακατάλληλος για τη φώνηση γιατί οι φωνητικές χορδές δεν είναι ενωμένες.

            Για να βελτιώσετε την ποιότητα φώνησης, θα ωφελήσουν  επιπρόσθετες ασκήσεις για τις φωνητικές χορδές. Αυτές οι ασκήσεις θα ενθαρρύνουν το κλείσιμο και την ενίσχυση των φωνητικών χορδών και surrounding τον αρυταινοειδή χόνδρο.  

            Οι φωνητικές χορδές δουλεύουν σαν ένα hand- held oriental fan. Είναι ενωμένες στη μια άκρη και ανοίγουν από την άλλη. Η φώνηση πραγματοποιείται όταν ο αέρας περνάει μέσω των φωνητικών χορδών. Οι φωνητικές χορδές κατόπιν adduct, ή έρχονται πολύ κοντά (σχεδόν κλείνουν). Η δόνηση στην άκρη των φωνητικών χορδών συμβαίνει όταν περνάει ο αέρας. Μετά παράγεται ο ήχος. Χωρίς αυτή την ηχητική πηγή (source), δεν θα υπήρχε φώνηση.

Οι vocal cord adduction ασκήσεις περιγράφονται στην επόμενη σελίδα και μπορούν να εκτελεστούν με 3 τρόπους. Ο κάθε ένας θα προβάλει αντίσταση για να adduct τις φωνητικές χορδές τόσο ώστε να ενισχύσει το μηχανισμό φώνησης. Η adduction ενίσχυση των φωνητικών χορδών θα βοηθήσει στην προστασία του air passageway, με αυτόν τον τρόπο παρεμποδίζεται η αναρρόφηση. Αυτές οι ασκήσεις θα βοηθήσουν τον ασθενή να αυξήσει την ποιότητα και την δύναμη της φωνής. Είναι σημαντικό να εξασκείται τουλάχιστον 3 φορές την ημέρα για να επιτύχει το μέγιστο όφελος από την άσκηση.

Ασκήσεις προσαγωγής των φωνητικών χορδών

1. Καθίστε σε μια καρέκλα χωρίς μπράτσα. Κρατηθείτε από τις πλευρές και πάρτε μια βαθιά ανάσα. Σηκωθείτε από το κάθισμα, ενώ σπρώχνετε το σώμα σας πάνω από την καρέκλα. Προσπαθήστε να κάνετε μια δυνατή μουρμουρητή φωνή ή straining Τη μύτη ενώ ασκείτε πίεση. Η πίεση θα προκαλέσει κλείσιμο των φωνητικών χορδών, και επομένως, σας δίνει περισσότερη δύναμη για να σπρώξετε το σώμα σας στην καρέκλα. 

Κρατήστε το μουρμουρητό της φωνής μέχρι να τελειώσει ο αέρας. Ξεκουραστείτε για περίπου 15 δευτερόλεπτα και επαναλάβετε. Κάντε την άσκηση 10 φορές, κρατώντας κάθε φορά όσο πιο πολύ μπορείτε. Κάθε φορά, δουλέψτε με πιο φυσική προσπάθεια και δυνατότερο μουρμουρητό.

2. Σταθείτε σε όρθια ή ύπτια θέση. Η θέση δεν είναι τόσο σημαντική εδώ. Κρατήστε μαζί τις δυο παλάμες σας. Πάρτε μια βαθιά ανάσα και ασκείστε πίεση στις παλάμες σας. Προσπαθήστε να ασκήσετε την ίδια πίεση σε ένα φωνητικό μουρμούρισμα. Κρατήστε το μουρμούρησμα μέχρι να τελειώσει ο αέρας. Ξεκουραστείτε για 15 δευτερόλεπτα, και επαναλάβετε την άσκηση 10 φορές.

3. Καθίστε απέναντι από κάποιον ‘βοηθό’. ο ‘βοηθός’ θα πιάσει τη δεξιά σας παλάμη (ή όποιο είναι το πιο δυνατό σας χέρι) με την δεξιά του παλάμη. Ασκεί πίεση στην παλάμη σας. Ασκείστε και εσείς την ίδια πίεση με τη δική σας παλάμη. Αυτό θα δημιουργήσει την απαιτούμενη πίεση για να adduct τις φωνητικές χορδές. Παράγετε ένα δυνατό, φωνητικό μουρμούρησμα. Ξεκουραστείτε για 15 δευτερόλεπτα. Κάντε την άσκηση 10 φορές, ασκώντας πίεση με τη μέγιστη δύναμη που έχετε, μέχρι να τελειώσει ο αέρας.

Palatal stretch  (Τράβηγμα της υπερώας)

Οι ασθενείς που παρουσιάζουν φωνητική πίεση ή hard glottal onset, είναι υποψήφιοι για λαρυγγική χαλάρωση. Η φωνητική πίεση και η  hard glottal onset μαζί, μπορούν να προκαλέσουν hyperadduction (υπερπροσαγωγή) των φωνητικών χορδών.

Ο κανόνας του αντίχειρα για την χαλάρωση του λάρυγγα είναι ΛΙΓΟΤΕΡΟΣ ΑΕΡΑΣ, ΛΙΓΟΤΕΡΗ ΠΙΕΣΗ και ΛΙΓΟΤΕΡΗ ΕΝΤΑΣΗ. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει λιγότερη expiration επίδραση με λιγότερη λαρυγγική involvement σε μια χαμηλή ένταση φωνής.

Ο ασθενής ανοίγει τη γνάθο του και ξεκινάει  μια μεγάλη, με δύναμη εισπνοή- σαν να χασμουριέται. Ενθαρρύνετέ τον να κρατήσει το χασμουρητό, τραβώντας την μαλθακή υπερώα πάνω. Σπρώχνει προς τα κάτω το πίσω μέρος της γλώσσας του, σαν να κάνει χώρο για μια μεγάλη μπάλα. Θα πρέπει να τεντώσει την αριστερή πλευρά, και έπειτα τη δεξιά. Πριν ο ασθενής αρχίσει να κλείνει το στόμα του, πρέπει να τεντώσει και τις δυο πλευρές σε μια προσπάθεια να διευρύνει το άνοιγμα στο πίσω μέρος του στόματος και στο φάρυγγα. Συμπληρώστε την άσκηση με μια σκληρή, στεγνή κατάποση.

Πλεονεκτήματα

Βελτιώνει την ποιότητα της φώνησης τεντώνοντας και τονώνοντας την υπερώα για βελτιωμένη αντήχηση στη στοματική/ φαρυγγική/ ρινική κοιλότητα.

Χαλαρώνει τους υπερωιοφαρυγγικούς μυς για να μειώσει τη δυσφορία κατά τη διάρκεια της κατάποσης.

Tactile voicing

Ο ασθενής τοποθετεί την παλάμη του χεριού του στο λαιμό σας για να νιώθει τη δόνηση του ήχου κατά τη διάρκεια της φώνησης. Κατόπιν, οδηγήστε την παλάμη του στο δικού του λαιμό. Ζητήστε του να εισπνεύσει βαθιά, και να βγάλει τον αέρα λέγοντας “αχ” για να νιώσει τη δόνηση. Συνεχίστε να μετακινείτε το χέρι του ασθενή από το λαιμό μας στο λαιμό του, καθώς του δείχνετε τον τρόπο φώνησης.

Πλεονεκτήματα

Βελτιώνει adduction των φωνητικών χορδών για τη φώνηση

Μαθαίνει ατομικές onset φώνησης

Σημείωση: Ο ασθενής μπορεί να χρειάζεται απτικά ερεθίσματα όσον αφορά στο βαθμό της απαιτούμενης πίεσης για την αύξηση της φώνησης και/ ή το βαθμό της σκληρής γλωττιδικής attack.    Μπορείτε να διεγείρετε την αντίληψη της έντασης της δόνησης των φωνητικών χορδών δείχνοντάς το στο λαιμό μας κατά τη διάρκεια της φώνησης.

Στοματική αντήχηση

Πιέστε τα ρουθούνια του ασθενή για να αναπνεύσει από το στόμα. Ζητήστε του να πει “αχ” κατά την εκπνοή. Επαναλάβετε, ενθαρρύνοντάς το άνοιγμα της γνάθου και τη στοματική φώνηση. Βαθμιαία αφήστε την πίεση στα nares, προσπαθώντας να διατηρήσετε τη στοματική αντήχηση του “αχ” στην εκπνοή. Προχωρήστε σε άλλα φωνήεντα. Ένα nose clip μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να απομακρυνθεί το χέρι από το πρόσωπο κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Πλεονεκτήματα

Βελτιώνει τη στοματική αντήχηση και τη στοματική φώνηση.

Άλλες τεχνικές φώνησης

Οι ασκήσεις που ακολουθούν θα βελτιώσουν την ικανότητα του ασθενή παράγει φώνηση και θα βελτιώσουν  την ένταση της φώνησης, ιδιαίτερα αν άλλες ασθένειες όπως η απραξία, η αφασία, το εγκεφαλικό τραύμα, ή το Πάρκινσον είναι παρόντες.     

Ζητήστε από τον ασθενή:

q  Να βήξει και μετά ανα προσπαθήσει να πει “αχ” με τη γνάθο ανοιχτή

q  Να καθαρίσει δυνατά το λαιμό του. Κατόπιν, να προσπαθήσει να πει “αχ” με τη γνάθο ανοιχτή

q  Να πάρει μια βαθιά ανάσα. Έπειτα να αναστενάξει δυνατά κατά την εκπνοή

q  Να εξασκηθεί λέγοντας ‘γεια” δυνατά σε ένα τηλέφωνο (που δεν είναι σε λειτουργία). Μετά, ζητήστε του να εξασκηθεί σε ένα αληθινό τηλέφωνο. Αυτό βοηθάει τους ασθενείς οι οποίοι είναι αποπροσανατολισμένοι.

q  Να τραγουδήσει οικεία τραγούδια.  Το τραγούδι είναι μια αποτελεσματική τεχνική για να αποσπάσει τη φώνηση και να εκφράσει παραγωγή ομιλίας στους απραξικούς ασθενείς. Δοκιμάστε τραγούδια όπως:

                           Happy birthday to you  (που είναι πολύ γνωστά)

                           Ή οποιοδήποτε άλλο τραγούδι αρέσει στον ασθενή.

                          

Μαρία Γκουγκούμη - Ειδική Παιδαγωγός www.pyxidagnwsis.gr

Αργυρώ Καραμπά - Θεραπεύτρια Λόγου & Ομιλίας www.γραφωνηματα.gr