ΑΦΑΣΙΑ

Πρόκειται για απώλεια του έναρθρου λόγου και της κατανόησης του. Οφείλεται σε νόσο των κέντρων του λόγου στο φλοιό του εγκεφάλου.

Ο όρος αφασία συμπεριλαμβάνει μια πληθώρα παθολογικών καταστάσεων, οι οποίες μπορεί να κυμαίνονται από την κωματώδη κατάσταση έως τις γλωσσικές διαταραχές ή ακόμη και την παντελή έλλειψη λόγου. Ωστόσο, στη βιβλιογραφία συχνά επισημαίνεται ότι μπορούμε να μιλάμε για αφασία μόνο όταν οι διαταραχές του λόγου οφείλονται σε βλάβες συγκεκριμένων φλοιικών και υποφλοιικών περιοχών του κεντρικού νευρικού συστήματος και αφορούν τόσο στη γλωσσική κατανόηση όσο και τη γλωσσική έκφραση και παρατηρούνται με την ολοκληρωμένη απόκτηση της γλώσσας. Πρόκειται για διαταραχές του εκφραστικού μέρους του προφορικού λόγου (διαταραχές εκπομπής) καθώς και της κατανόησης του προφορικού λόγου και της αντιληπτικής ικανότητας του γραπτού λόγου (διαταραχές πρόσληψης). Στα παιδιά σπάνια γίνεται λόγος για αφασία, αυτό συμβαίνει μετά το 12^ο – 14^ο έτος της ηλικίας, και συχνά χρησιμοποιούνται οι όροι «γλωσσική καθυστέρηση» και «καθυστέρηση της απόκτησης του λόγου».

Στις αφασίες παρατηρούνται διαταραχές στα ακόλουθα επίπεδα:

1.       Φωνητικό – φωνολογικό (τητέφωνο αντί τηλέφωνο)

2.       Συντακτικό (π.χ. κυνηγάω σκύλος γάτα)

3.       Σημασιολογικό – λεξιλόγιο (μητέρα αντί γυναίκα, κερί αντί φως)

4.       Πραγματολογικό – λειτουργικό (το άτομο δεν κατανοεί τη διαφορετική λειτουργία των μορφών του λόγου, π.χ. της ερώτησης από την προσταγή ή την οδηγία).

Σύμφωνα με τη Ρ. Πίτα οι παράγοντες που δυσχεραίνουν την επικοινωνία των αφασικ΄ν ατόμων είναι:

1.       «Οι παραφασίες

2.       Προβλήματα κατανόησης και κατονομασίας.

3.       Εκφραστική υπερπληροφόρηση, εκφράσεις με πολλές, άχρηστες λεπτομέρειες ή λεκτική πενία, λόγος με τηλεγραφικό στιλ και χωρίς λεπτομέρειες.

4.       Δυσκολία στη διατήρηση ενός θέματος στη συζήτηση, θεματική ασυνάφεια.

5.       Δυσκολίες στην αλλαγή ρόλων ακροατή – ομιλητή και άρα στην αντίληψη του ενεργητικού και παθητικού ρόλου που υπάρχει σε κάθε διάλογο.

6.       Εσφαλμένες αντιδράσεις λόγω λανθασμένης κατανόησης.»

Μαρία Γκουγκούμη - Ειδική Παιδαγωγός www.pyxidagnwsis.gr

Αργυρώ Καραμπά - Θεραπεύτρια Λόγου & Ομιλίας www.γραφωνηματα.gr