ΜΑΜΑ, ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ;

Πρωτομαγιά ονομάζεται η πρώτη μέρα του Μαΐου, η οποία είναι μέρα αργίας για πολλές χώρες του κόσμου. Η Πρωτομαγιά είναι διπλή γιορτή: γιορτάζουμε την αρχή της άνοιξης και την Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών, την ημέρα δηλαδή που τιμούνται οι αγώνες των εργατών.

Πρωτομαγιά των λουλουδιών

Ο Μάιος πήρε το όνομά του από τη ρωμαϊκή θεότητα Μάγια της οποίας το όνομα προήλθε με τη σειρά του από την ελληνική λέξη Μαία, τροφός και μητέρα.

Στην αρχαία Ελλάδα γιόρταζαν τα Ανθεστήρια, η οποία ήταν η πρώτη επίσημη γιορτή ανθέων των Ελλήνων. Εορταζόταν πρώτα στην Αθήνα, όπου με μεγαλοπρέπεια βάδιζαν προς τα ιερά πομπές με κανηφόρες, που έφερναν άνθη. Έπειτα τα Ανθεστήρια διαδόθηκαν και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας και πήραν πανελλήνια μορφή.

Με το πέρασμα των χρόνων, η αρχική έννοια της Πρωτομαγιάς χάθηκε και τα έθιμα επιβίωσαν ως λαϊκές γιορτές στις οποίες περιέφεραν δέντρα, πράσινα κλαδιά ή στεφάνια με λουλούδια, χόρευαν γύρω από ένα δέντρο ή γύρω από ένα στολισμένο κοντάρι – γαϊτανάκι.

Έθιμα της Πρωτομαγιάς

Το στεφάνι

Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι είναι το μοναδικό έθιμο που έχουμε διατηρήσει έως σήμερα. Το έθιμο της Πρωτομαγιάς, να στολίζουμε τις πόρτες των σπιτιών με στεφάνια λουλουδιών, έρχεται από τα πολύ χρόνια και τότε συμβόλιζε την υποδοχή της δύναμης της φύσης στο σπιτικό.

Ο «ανοιχτομάτης»

Στα Δωδεκάνησα, μαζεύουν ένα λουλούδι που το λένε «ανοιχτομάτη» και πιστεύουν πως όποιος το έχει είναι πάντα γερός και τυχερός.

Το «αμίλητο νερό»

Σε νησιά του Αιγαίου, τα κορίτσια σηκώνονταν την αυγή και έπαιρναν μαζί τους τα λουλούδια, που είχαν μαζέψει από την παραμονή και πήγαιναν στα πηγάδια να φέρουν το «αμίλητο νερό» (αμίλητο γιατί το κουβαλούσαν χωρίς να μιλούν). Όταν το πήγαιναν στο σπίτι, πλένονταν όλοι με αυτό.

Το μαγιόξυλο

Σε χωριά της Κέρκυρας, οι κάτοικοι περιφέρουν έναν κορμό κυπαρισσιού, σκεπασμένο με κίτρινες μαργαρίτες που γύρω του έχει ένα στεφάνι με χλωρά κλαδιά. Με το μαγιόξυλο αυτό, οι νέοι εργάτες ντυμένοι με κάτασπρα παντελόνια και πουκάμισα και κόκκινα μαντήλια στο λαιμό βγαίνουν στους δρόμους, τραγουδώντας το Μάη.

Το πήδημα της φωτιάς

Νέοι και γυναίκες μεγάλης ηλικίας μαζεύονται την παραμονή της Πρωτομαγιάς, μόλις δύσει ο ήλιος και ανάβουν φωτιές με ξερά κλαδιά που έχουν συγκεντρώσει αρκετές μέρες πριν. Όσο η φωτιά είναι αναμμένη οι γυναίκες χορεύουν κυκλικά γύρω από τη φωτιά και τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια για την Πρωτομαγιά.

Εργατική Πρωτομαγιά

Την πρώτη Μαΐου γιορτάζεται η μέρα των εργατών. Πριν από πολλά χρόνια και συγκεκριμένα το 1886 οι εργάτες στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν γιατί ήθελαν να δουλεύουν 8 ώρες και οι συνθήκες της εργασίας τους να είναι καλύτερες. Οι εργάτες ζητούσαν να τους μειωθούν οι ώρες εργασίας και το σύνθημά τους ήταν «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο».

Έτσι λοιπόν, 1^η Μαΐου του 1886, 400.000 άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γινόταν στις Η.Π.Α. και πάνω από 80.000 στο Σικάγο. Στη γύρω περιοχή, υπήρχαν 1.350 αστυνομικοί, οι οποίοι θα μπορούσαν να δράσουν. Κι ενώ το πλήθος παρακολουθούσε τις ομιλίες και διαδήλωνε ειρηνικά, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης διατάσσει να διαλυθεί η συγκέντρωση. Μια βόμβα έσκασε μέσα στο πλήθος και αστυνομικοί άρχισαν να χτυπούν τους συγκεντρωμένους.

Αποτέλεσμα της πρωτομαγιάτικης απεργίας του 1886 ήταν 185.000 εργάτες να κερδίσουν να εργάζονται μόνο 8 ώρες την ημέρα και τουλάχιστον 200.00 εργάτες να μειώσουν το χρόνο εργασίας τους από 12 στις 10 και 9 ώρες. Σε πολλές περιοχές αναγνωρίστηκε η ημιαργία του Σαββάτου, ενώ αρκετές βιομηχανίες σταμάτησαν την κυριακάτικη εργασία.

Στην Ελλάδα, η πρώτη διαδήλωση της Πρωτομαγιάς έγινε το 1892 και το 1893 όταν περίπου 2.000 εργαζόμενοι κατέβηκαν στους δρόμους ζητώντας οχτάωρο, Κυριακή αργία και ασφάλιση από το κράτος σε περίπτωση ατυχήματος. Εναντίον τους κινήθηκαν η αστυνομία κι ο στρατός.

Επομένως, η Πρωτομαγιά θεωρείται παγκόσμια ημέρα της εργατικής τάξης και στην Ελλάδα αποτελεί υποχρεωτική αργία.

Μαρία Γκουγκούμη - Ειδική Παιδαγωγός www.pyxidagnwsis.gr

Αργυρώ Καραμπά - Θεραπεύτρια Λόγου & Ομιλίας www.γραφωνηματα.gr