ΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ ΑΙΣΘΗΣΗΣ

Η διερεύνηση αυτής της αίσθησης έχει πολύ μεγάλη σημασία από την άποψη της διδασκαλίας. Συχνά στο σχολείο πολλά άτομα θεωρήθηκαν ανίκανα, ενώ έφταιγε μια ελαττωματική ακοή μονάχα.

          Μπορούμε να διερευνήσουμε την ακοή χτυπώντας με πάταγο, φωνάζοντας το παιδί πολύ δυνατά με το όνομά του, παρακινώντας το να αναγνωρίσει ήχους γνωστών αντικειμένων (σφυρίχτρα, κουδουνάκι, κ.λ.π.). Στη Γάνδη, ασκούνε ο Decroly και οι συνεργάτες του τη διάγνωση των διαφόρων ειδών των ήχων, που παράγονται από το πέσιμο ή από την επαφή, με συνηθισμένα ηχογόνα αντικείμενα. Έπειτα, ασκούνε στη διάκριση των τόνων της κλίμακας , των λυγισμάτων της φωνής (χαρά, φόβος, πόνος, κ.λ.π).

          Ο Dr Simon (1993) προτείνει να μετρήσουμε την ακοή με τη βοήθεια συνηθισμένων αντικειμένων που διαφοροποιούνται όλο και πιο δύσκολα με την ακοή.

          Δίπλα όμως στις διαταραχές που προέρχονται από μια κώφωση λίγο – πολύ έντονη, δηλαδή της λειτουργικής ικανότητας της αίσθησης, υπάρχουν και άλλες που αφορούνε στις αισθητηριακές αντιλήψεις, μια ελαττωματική ακουστική μνήμη ή στην έλλειψη νόησης, που εμποδίζει το παιδί να αξιοποιήσει τα αισθήματα.

          Στις αιτίες αυτές πρέπει να αποδώσουμε το γεγονός πως μερικά παιδιά δεν γνωρίζουν ακόμα τα ονόματα των συμμαθητών τους, ή δεν έχουνε συγκρατήσει τη σειρά των τριών ή τεσσάρων πρώτων αριθμών, ύστερα από πολλές σχολικές χρονιές. «Δύο νοητικά υστερημένα παιδιά 10 χρονών (το ένα έχει την αίσθηση του ρυθμού πολύ ανεπτυγμένη, το άλλο τρελαίνεται για τη μουσική) δεν μπορούνε να αναγνωρίσουν τη φωνή συμμαθητών που μερικοί τους φοιτούν εδώ και δύο ως τρία χρόνια στην ίδια τάξη. Ακόμα και όταν παίρνω μόνο τέσσερα ή πέντε παιδιά, τη μαθητική ομάδα ακριβώς, που στα μαθήματά της παίρνουνε μέρος, δεν ξεχωρίζουν ποιο μίλησε πάρα πολύ κοντά τους, ενώ είχανε κλειστά τα μάτια.. Ένα παιδί, που άκουσε ένα αντικείμενο να πέφτει σε μία ορισμένη διεύθυνση, κατευθύνεται στην αρχή προς εκείνη τη μεριά: είχε λοιπόν εντοπίσει την ακουστική εντύπωση. Αυτό δεν το εμποδίζει, ένα λεπτό αργότερα, να ακολουθήσει τους συμμαθητές, που γυρεύουνε το αντικείμενο σε μία ολότελα άλλα διεύθυνση» (Descoeudres, 1975).

          Στις ασκήσεις που ακολουθούν καταλαβαίνουμε τη σημασία τους από την άποψη της απόκτησης της στοματικής έκφρασης: όσο πιο πολύ θα ασκηθεί το αυτί στο να αδράχνει, να διαφοροποιεί τους ήχους κάθε φύσης, τόσο πιο πολύ το παιδί θα είναι ικανό να στρέφει την προσοχή του πάνω στους ήχους, να διαβάζει, να γράφει.

1.      Το παιδί αναγνωρίζει από τον ήχο διάφορα οικεία αντικείμενα (κουδουνάκι, σφυρίχτρα, ρολόι, κρίκο κλειδιού, ποτήρι, νομίσματα, κ.τ.λ.). Στη Γάνδη, παρακινούνε τα παιδιά, στην αρχή, να βλέπουνε και να αγγίζουνε τα αντικείμενα, που τον ήχο τους πρέπει να αναγνωρίσουν. Αυτά ξεχωρίζονται ύστερα από τον ήχο και με την ακοή μονάχα. Το παιδί ονομάζει το αντικείμενο ή αν δεν μπορεί ακόμα να μιλήσει, το δείχνει ανάμεσα σε άλλα.

2.      Αναγνωρίζει με τα μάτια κλειστά, πάνω σε ποια ύλη  (ξύλο, σίδερο, μέταλλο, πέτρα, χαρτόνι, κ.λ.π.) χτυπήσαμε.

3.      Αφήνουμε να πέσουνε διάφορα αντικείμενα, στην αρχή πολύ ανόμοια (ένα λαστιχένιο τόπι και ένα κλειδί, μια ομπρέλα και ένα ψαλίδι), έπειτα όλο και πιο όμοια (νομίσματα). Το παιδί ακούει στην αρχή, κοιτάζοντας, τον ήχο που παράγει κάθε αντικείμενο πέφτοντας, έπειτα οφείλει να τα ξεχωρίσει, με τα μάτια κλειστά.

4.      Αναγνωρίζει τα βήματα ενός ενήλικου από τα βήματα ενός παιδιού, δυο παιδιών που το ένα τους έχει πιο ελαφριά παπούτσια από το άλλο. Διακρίνει πόσα παιδιά βαδίζουνε ταυτόχρονα, στην τάξη ή στο δρόμο. Μαντεύει ποιες πράξεις εκτελεί η δασκάλα. Αναγνωρίζει το όχημα που πλησιάζει, το κελάδημα των πουλιών. Γενικά μια καλή άσκηση και συνάμα μια καλή προπόνηση της ακουστικής αίσθησης συνιστάται στο να ονομάζουμε στα παιδιά είτε μέσα στη τάξη, την ώρα του μαθήματος, είτε στον περίπατο- όλους τους ήχους που ακούν έχοντας τα μάτια κλειστά.

5.      Αναγνωρίζει την φωνή των διάφορων παιδιών: ένας μαθητής είναι σε μια γωνία της τάξης, ένας από τους συμμαθητές του τον ρωτάει, αυτός οφείλει να μαντέψει ποιος είναι.

6.      Πολλά παιδιά ταυτόχρονα λογαριάζουν μεγαλόφωνα, τραγουδάνε ή απαγγέλουν ένα ποίημα. Πρέπει να μαντέψει: πόσα; και ποια ;

7.      Ένα παιδί είναι στη γωνιά της τάξης και όσο το δυνατό πιο μακριά από τους άλλους μαθητές: φωνάζει ψιθυριστά έναν από τους συμμαθητές, που οφείλει να πάει να τον συναντήσει περπατώντας όσο πιο σιγανά μπορεί. Έπειτα ο τελευταίος αυτός οφείλει να φωνάξει έναν άλλο, ώσπου να κουβαληθούν όλοι, όσο το δυνατό πιο σιγά, στην άκρη της τάξης.

8.      Η δασκάλα έχει όλη τη μικρή μαθητική ομάδα της κοντά της, με τα ματιά κλειστά: μέσα στην πιο μεγάλη σιωπή, ρίχνει ένα κομμάτι σοκολάτα, τυλιγμένο με χαρτί: ορμούνε προς το μέρος όπου ακούστηκε ο θόρυβος, το παιδί που πέτυχε οφείλει να εγκαταλείψει το παιχνίδι, έπειτα ξαναρχίζουμε με τους άλλους ώσπου να έρθει στον καθένα η σειρά του.

9.      Με τα μάτια δεμένα, πάτε προς τη διεύθυνση ενός κουδουνιού, μιας σφυρίχτρας, ενός παιδιού που σας φωνάζει (στο ύπαιθρο). Λέτε από ποιο μέρος έρχεται ένας ήχος, αφού προκαταβολικά οριστήκανε πολλά μέρη.

10.  Ακουστικά σφυριά. Κυλινδρικά κουτιά από τενεκέ με διαστάσεις 4 εκατοστόμετρα Χ 8 εκατοστόμετρα. Συναρμόζονται σε ξύλινα χερούλια. Δυο περικλείνουν άμμο, δύο άλλα πίτουρα, βρώμη, χάντρες, μικρές και μεγάλες, κ.τ.λ. : πρέπει να τα ξανασυνταιριάσουμε δυο – δυο έπειτα να γυρέψουμε να βρούμε κείνα που παράγουν ήχους κούφιους ή οξείς.

11.  Μπουκάλια λίγο- πολύ γεμάτα με νερό, κρόταλα, σφυρίχτρες με διαφορετικούς ήχους που πρέπει να συνταιριάζονται πάντοτε δύο –δύο.

12.   Στη Βιέννη βάζουνε κυκλικά στεφάνια πάνω στο πάτωμα, και το παιδί οφείλει να βαδίσει από το ένα στο άλλο, με τα μάτια δεμένα χωρίς να τα αγγίζει. Επιπλέον, οφείλει να θυμάται τη σειρά των χρωμάτων μια που κάθε στεφάνι έχει χρώμα διαφορετικό.

13.  Σε ποια απόσταση παράγεται ένας ήχος; για τους μεγαλύτερους σε πόσα βήματα και σε πόσα μέτρα;

14.  Ξεχωρίζει τους ήχους (πιάνο, τραγούδι) σε βαριούς και οξείς.

15.  Παρακινούμε να αναπαραγάγει ορισμένο αριθμό από χτύπους, ένα ρυθμό που εκτελεί ο δάσκαλος , με ένα χάρακα, χτυπώντας πάνω σε ένα σώμα σκληρό, παρακινούμε να αναγνωρίσει γνωστές μελωδίες δείχνοντας απλώς ένα ρυθμό.

16.  Παρακινούμε να αναγνωρίσει ένα φθόγγο της ομιλίας ανάμεσα σε μια σειρά άλλους.

17.  Τέλος μια εξαίρετη ακουστική άσκηση συνίσταται στο να γυρεύουν την αναπαραγωγή μιας μελωδίας ή στο πιάνο ή με τη βοήθεια μιας φλογέρας ενός πιάνου – παιχνιδιού, μιας φυσαρμόνικας με το στόμα κ.λ.π.

          Πρέπει ακόμα να υπαγάγουμε στην αγωγή της ακοής κάθε μουσική αγωγή. Μαθαίνοντας τους νοητικά υστερημένους να ακούνε τη μουσική, τους κάνουμε ικανούς να χαίρονται βαθιά. Αν οι μαθητές μπορούν να παίξουν ατομικά : φλογέρες, τυμπανάκια, τρομπέτες, θα μπορούσαμε έτσι να τελειοποιήσουμε τη ρυθμική και μουσική τους μόρφωση, αναπτύσσοντάς τους με ένα τρόπο ευχάριστο. Το τραγούδι δεν είναι μόνο μία ευκαιρία για να εκφράζονται περισσότερο. Είναι επίσης πηγή χαράς και όπως λέει ο Lightart (1995) ο Ολλανδός παιδαγωγός: «Η θύμηση των όμορφων ωρών που πέρασε στο σχολείο έχει μεγαλύτερη σημασία από όσα έχει μάθει το παιδί».

 

 

Βρείτε κι άλλες Ασκήσεις Ενδυνάμωσης The TVPS-3 includes the following subtests:

 

 

Μαρία Γκουγκούμη – Ειδική Παιδαγωγός

 Αργυρώ Καραμπά – Θεραπεύτρια Λόγου &Ομιλίας

grafwnimata.gr

facebook