ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Επειδή η γλώσσα είναι τόσο εκτεταμένη, μια σχολαστική εκτίμηση θα πρέπει να ερευνά ένα ευρύ φάσμα χαρακτηριστικών και διαστάσεων της γλώσσας. Ο James (1993) προσδιορίζει τρεις συγκεκριμένες περιοχές της γλώσσας προς εκτίμηση:

I. Σημασιολογία

Α. Σημασία της Λέξης

1. Συγκεκριμένες λέξεις που αναφέρονται σε παρατηρήσιμα αντικείμενα, ενέργειες, ιδιότητες
2. Συσχετιζόμενες λέξεις που αναφέρονται σε διαστάσεις, χρόνο, διάστημα

Β. Νόημα της Πρότασης

1. Σημασιολογικοί κανόνες και σχέσεις μέσα σε απλές προτάσεις
2. Αφηρημένα συσχετιζόμενα νοήματα μέσα σε σύνθετες προτάσεις
3. Νοηματικές σχέσεις μεταξύ προτάσεων

C. Μεταφορική Σημασία

1. Ιδιωματισμοί
2. Μεταφορές
3. Επιρρήματα

ΙΙ. Γραμματική

Α. Γραμματικά Μορφήματα

1. Ουσιαστικά (πληθυντικός αριθμός, κτητικά, προθέσεις, άρθρα)
2. Ρήματα (Μέλλοντας, Αόριστος, Τρίτου Προσώπου Ενικός Αριθμός, Βοηθητικά, Συνδετικά)
3. Επίθετα (Συγκριτικός Βαθμός, Υπερθετικός Βαθμός)
4. Επιρρήματα (Συγκριτικός Βαθμός, Υπερθετικός Βαθμός)

Β. Σύνταξη

1. Δομή Προτάσεων (Αμετάβατο, Μεταβατικό, Εξομοιωτικό)
2. Συστατικά στοιχεία φράσεων με Ουσιαστικό
3. Συστατικά στοιχεία φράσεων με Ρήμα
4. Άρνηση και Ερώτηση
5. Σύνθετες Προτάσεις (Πολυσύνθετες και Εξαρτώμενες)

ΙΙΙ. Πραγματολογία

Α. Για λόγους Επικοινωνίας

1. Αιτώντας πληροφορίες/πράξεις
2. Μεταφέροντας πληροφορίες
3. Εκφράζοντας συμπεριφορά/συναισθήματα
4. Ρυθμίζοντας κοινωνικές αλληλεπιδράσεις

Β. Ικανότητα για Συζήτηση

1. Παίρνοντας σειρά από τον συνομιλητή
2. Διατήρηση του υπάρχοντος θέματος προς συζήτηση
3. Προϋπόθεση (Όπως να λαμβάνουμε υπόψιν μας το άλλο άτομο όταν επικοινωνούμε)
4. Ικανότητα για αφήγηση

ΙV. Μεταγλωσσολογία

Α. Γνώση της Φωνολογίας

1. Κατατμήζοντας λέξεις σε φωνήματα

Β. Γνώση της Λέξης

1. Κατατμήζοντας προτάσεις σε λέξεις
2. Ξεχωρίζοντας μια λέξη από αυτό με το οποίο συνδέεται

C. Γνώση της Γραμματικής

1. Κρίνοντας το Αποδεκτό των προτάσεων
2. Εντοπίζοντας αμφισημία σε προτάσεις

D. Γνώση της Πραγματολογίας

1. Κρίνοντας την επάρκεια και το βαθμό κατανόησης ενός μηνύματος
2. Κρίνοντας την καταλληλότητα των επικοινωνιακών αλληλεπιδράσεων (σελίδες 185-228)

Ο πίνακας 6-1 παρέχει μια λίστα από βασικές διαδικασίες αξιολόγησης που είναι κατάλληλες για την εκτίμηση πολλών από αυτών των στοιχείων της γλώσσας.

Σχήμα 6-1, ‘Εκτίμηση της Γλωσσικής Εξέλιξης,’ είναι ένα φύλλο απασχόλησης χρήσιμο για ανεπίσημη εκτίμηση όλων των πεδίων της γλώσσας κατά την διάρκεια της παρατήρησης συγκροτημένων ασκήσεων.

Πίνακας 6-1. Βασικές Διαδικασίες για την Γλωσσική Εκτίμηση

                                    Δεκτικές Ικανότητες              Εκφραστικές Ικανότητες            

Σημασιολογία            Πληροφορίες για Ιστορικό Περιστατικού  Πληροφορίες για Ιστορικό Περιστατικού

                                    Παρατήρηση                                     Παρατήρηση

                                    Ανεπίσημα Καθήκοντα                    Γλωσσικές Κλίμακες                                                            Επίσημες Δοκιμασίες                      Γλωσσικά Δείγματα                                                                                                              Επίσημες Δοκιμασίες

Σύνταξη                      Πληροφορίες για Ιστορικό Περιστατικού  Πληροφορίες για Ιστορικό Περιστατικού              Παρατήρηση                                     Παρατήρηση            

Ανεπίσημα Καθήκοντα                    Γλωσσικές Κλίμακες

Επίσημες Δοκιμασίες                      Γλωσσικά Δείγματα

                                                                                                Επίσημες Δοκιμασίες

Μορφολογία              Πληροφορίες για Ιστορικό Περιστατικού  Πληροφορίες για Ιστορικό Περιστατικού              Παρατήρηση                                     Παρατήρηση            

Ανεπίσημα Καθήκοντα                    Γλωσσικές Κλίμακες

Επίσημες Δοκιμασίες*                     Γλωσσικά Δείγματα

                                                                                                Επίσημες Δοκιμασίες

Φωνολογία                Πληροφορίες για Ιστορικό Περιστατικού  Πληροφορίες για Ιστορικό Περιστατικού              Παρατήρηση                         Παρατήρηση            

Ανεπίσημα Καθήκοντα                    Γλωσσικές Κλίμακες

Ακουστική Δοκιμασία                      Γλωσσικά Δείγματα

Επίσημες Δοκιμασίες                      Επίσημες Δοκιμασίες                                 

Πραγματολογία         Πληροφορίες για Ιστορικό Περιστατικού  Πληροφορίες για Ιστορικό Περιστατικού              Παρατήρηση                                     Παρατήρηση            

Ανεπίσημα Καθήκοντα                    Γλωσσικές Κλίμακες

                                                            Γλωσσικά Δείγματα                                                                                      Επίσημες Δοκιμασίες

* Υπάρχει ένα μεθοδολογικό πρόβλημα που συχνά αντιμετωπίζουν οι γιατροί όταν εξετάζουν γειτονικά μορφήματα επιδεκτικά. Τα παιδιά τυπικά απαντούν με τον ίδιο τρόπο είτε η δοκιμασία παρουσιάζει ένα ελεύθερο μόρφημα (π.χ μεγάλο) είτε ένα ελεύθερο και γειτονικό μόρφημα (π.χ μεγαλύτερο). Αυτό καθιστά αδύνατο να διευκρινιστεί αν ο πελάτης κατάλαβε το ελεύθερο μόρφημα ξεχωριστά ή αν δεν το κατάλαβε (Shipley 1981).  


                                                                                          

Μαρία Γκουγκούμη - Ειδική Παιδαγωγός www.pyxidagnwsis.gr

Αργυρώ Καραμπά - Θεραπεύτρια Λόγου & Ομιλίας www.γραφωνηματα.gr