ΠΙΠΙΛΑ

Η πιπίλα είναι αναμφισβήτητα μια αγαπημένη συνήθεια των βρεφών και των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Προσφέρει σε αυτά ένα αίσθημα καθησυχασμού και στους γονείς πολλές φορές λύση στην αντιμετώπιση της ακατάσχετης γκρίνιας τους. Η αξία της χρήσης της έχει διχάσει τους ειδικούς ενώ για τους γονείς αποτελεί πονοκέφαλο η ώρα που θα πρέπει να σταματήσουν να τη δίνουν στο παιδί.

 Πιπίλα ή δάχτυλο; 

Κάποιες μαμάδες -ακόμη και σήμερα- θεωρούν το πιπίλισμα του δαχτύλου δείγμα ψυχολογικής διαταραχής και προσπαθούν να αποτρέψουν το μωρό τους από αυτή την «κακή» συνήθεια. Αλλά οι παιδίατροι σαφώς και δεν συμμερίζονται αυτή την άποψη, αντίθετα συμφωνούν πως το πιπίλισμα του δαχτύλου είναι απόλυτα φυσιολογικό, μιας που τον πρώτο χρόνο της ζωής του κάθε βρέφος περνάει το λεγόμενο «στοματικό στάδιο». Το στόμα είναι για το μωρό η μεγαλύτερη πηγή απόλαυσης, ένα πολύτιμο εργαλείο, όχι μόνο για να φάει, αλλά και για να γνωρίσει -μέσα από αυτό- τον κόσμο γύρω του. Το χέρι, πάλι, είναι το καλύτερο παιχνίδι. Πιπιλίζοντας το δάχτυλό του, λοιπόν, διασκεδάζει και ηρεμεί. Ωστόσο, όσο μεγαλώνει, περνά στο επόμενο εξελικτικό στάδιο, και συνήθως σταματά από μόνο του να βάζει το δάχτυλο στο στόμα. Η πλειονότητα των παιδιών εγκαταλείπει τη συνήθεια αυτή πριν από την ηλικία των τεσσάρων χρόνων, προτού δηλαδή προλάβει η συνήθεια αυτή να βλάψει τα μόνιμα δόντια του. 

Τα «know how» της πιπίλας 

• Αγοράζετε πιπίλα με διάμετρο πάνω από 3 εκατοστά. Οι μικρότερες είναι σαφώς πιο επικίνδυνες. 
• Προτιμήστε πιπίλα που έχει δίσκο εφοδιασμένο με τρύπες, ώστε να εξασφαλίζεται ο σωστός αερισμός της περιοχής γύρω από το στόμα και να αποφεύγεται η ασφυξία. 
• Ελέγχετε τακτικά την πιπίλα για τρύπες και σχισίματα. Μια σπασμένη πιπίλα είναι πάντα επικίνδυνη. 
• Μη στερεώνετε την πιπίλα στο καροτσάκι ή στα ρούχα του μωρού, με κορδόνι ή κορδέλα. 
• Μη βάζετε στο στόμα σας την πιπίλα πριν τη δώσετε στο μωρό σας ή αν πέσει κάτω, γιατί μπορεί να του μεταδώσετε τα δικά σας μικρόβια ή άλλα. 

Τα «υπέρ» της πιπίλας 

          Η πιπίλα «κόβεται» σαφώς πιο εύκολα από το πιπίλισμα του δαχτύλου, μιας που, όταν το παιδί αρχίζει να μεγαλώνει, μπορείτε απλώς να την πετάξετε. Μετά από λίγες μέρες με κλάμα, το μωρό θα ξεχάσει το αγαπημένο του αξεσουάρ, μιας που -ως γνωστόν- τα μωρά σε αυτή την ηλικία έχουν ασθενή μνήμη. Αντίθετα, το δάχτυλο θα είναι πάντα εκεί ως πρόθυμο υποκατάστατο να φωλιάσει με την πρώτη ευκαιρία στο στόμα του.

Οι οδοντίατροι συμφωνούν ότι η πιπίλα βλάπτει την οδοντοστοιχία του μωρού λιγότερο από το δάχτυλο, αφού ο αντίχειρας πιέζει τα δόντια του προς τα έξω και κινδυνεύουν να παρουσιάσουν μελλοντικό προγναθισμό.

Τα τελευταία χρόνια έρευνες δείχνουν ότι συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. Για το λόγο αυτό πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι η χρήση της πρέπει να ενθαρρύνεται κατά τη διάρκεια του ύπνου στο πρώτο εξάμηνο ζωής.

Τα «κατά» της πιπίλας

 
          Το μωρό που έχει μάθει να ηρεμεί μόνο με την πιπίλα, αρχίζει σταδιακά να εξαρτάται από αυτήν. Αλλά αυτή η εξάρτηση σαφώς και έχει να κάνει με τη δική σας συμπεριφορά. Κάθε φορά που το μωρό σας κλαίει, είναι νευρικό ή ανήσυχο, πριν βιαστείτε να του δώσετε την πιπίλα του για να ηρεμήσει, αναζητήστε τα αίτια του κλάματος. Επειδή η πιπίλα ενδέχεται να μπερδέψει το βρέφος που έχει συνηθίσει να θηλάζει, δεν είναι καλή ιδέα να το μυήσετε στη χρήση της, μέχρι να σταθεροποιηθεί ο θηλασμός.

Προσέξτε, γιατί η χρήση της μπορεί να μετατραπεί εύκολα σε κατάχρηση. Σε γενικές γραμμές, αποφύγετε να του δίνετε πιπίλα όταν δείχνει λίγο ανήσυχο ή όταν θέλετε να κοιμηθεί γρήγορα. Μην τη χρησιμοποιείτε, δηλαδή, για να εξαγοράσετε απλώς τη σιωπή του. Η αλόγιστη χρήση της -μας λένε οι ειδικοί- «σαμποτάρει» την ανεξαρτησία του μωρού και το εμποδίζει να μάθει να εκφράζεται και να επικοινωνεί με τους γύρω του. 

«Πώς να του την κόψω;» 

·         Για να επιτευχθεί ο αποχωρισμός της πιπίλας όσο πιο ανώδυνα γίνεται, θα πρέπει να περιμένετε να περάσουν τα πρώτα του γενέθλια, αφού από τότε και μετά δεν νιώθει πια την ανάγκη για θηλασμό. Σε αυτήν την ηλικία το μωρό αρχίζει να ανακαλύπτει και άλλους τρόπους για να χαλαρώσει και να νιώσει ασφάλεια, π.χ. παίρνοντας αγκαλιά το αρκουδάκι του ή το μαξιλάρι του. 

·         Αν αρνείται επίμονα να την αποχωριστεί, αφήστε του μόνο μία πιπίλα, και σιγά-σιγά αρχίστε να την ξύνετε με κάτι αιχμηρό. Όταν χάσει αυτή τη λεία επιφάνεια, δεν θα είναι το ίδιο απολαυστική. 

·         Ξεκινήστε καθιερώνοντας κάποιες ώρες χωρίς την πιπίλα του. Έτσι σταδιακά θα καταλάβει ότι δεν μπορεί να τη χρησιμοποιεί οπουδήποτε αλλά μόνο στο δωμάτιό του. 

·         Επιβραβεύετέ το κάθε φορά που τα καταφέρνει μακριά από την πιπίλα του. Το βράδυ, αφήστε το απλώς να αποκοιμιέται μαζί της. 

Τρόποι να κόψετε την πιπίλα

·         Μπορείτε να κόψετε την πιπίλα στην άκρη της δημιουργώντας μία μικρή τρυπίτσα. Μέρα με τη μέρα μπορείτε να την κόβετε περισσότερο. Με αυτόν τον τρόπο η πιπίλα δε θα έχει πια την ίδια γεύση

·         Σταματήσετε τη χρήση της πιπίλας σταδιακά. Ξεκινήστε να μειώνετε τη χρήση της πιπίλας κατά την διάρκεια της ημέρας. Συνήθως το παιδί αποζητάει την πιπίλα επειδή δεν έχει τι να κάνει. Απασχολήστε το με παιχνίδια, βιβλία, άλλες δραστηριότητες και περιορίστε την πιπίλα  μόνο την ώρα του ύπνου μέχρι να την καταργήσετε εντελώς.

·         Αν το νήπιο σας πηγαίνει παιδικό σταθμό, εξηγήστε του ότι από τους φίλους του κανείς δεν έχει πιπίλα. Ενθαρρύνετε το με λόγια όπως «είσαι μεγάλο αγόρι τώρα» ή  «είσαι μεγάλη κοπέλα και δε χρειάζεσαι την πιπίλα πια».

·         Ένας επίσης παλιότερος τρόπος είναι να βάλετε στη πιπίλα κάτι με γεύση πικρή ή ξινή.

·         Μπορείτε να του ανακοινώσετε ότι η  πιπίλα χάθηκε για πάντα.

·         Να συμφωνήσετε με το νήπιό σας ότι την πιπίλα θα την «αφήσετε στη νεράιδα» ή μπορείτε να διαβάσετε παραμύθια σχετικά με την απαλλαγή της πιπίλας. Προτάσεις για βιβλία σχετικά με τη διακοπή της χρήσης της πιπίλας μπορείτε να δείτε εδώ.

·         Τέλος μπορείτε απλά να την πετάξετε

Μαρία Γκουγκούμη - Ειδική Παιδαγωγός www.pyxidagnwsis.gr

Αργυρώ Καραμπά - Θεραπεύτρια Λόγου & Ομιλίας www.γραφωνηματα.gr