ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ

           

 «Ένα πλήρες πρόγραμμα αποκατάστασης καταρτίζεται βάσει του γνωσιακού προφίλ του δυσλεξικού παιδιού, και στοχεύει

όχι μόνο στη διδασκαλία της ανάγνωσης και της ορθογραφίας της γλώσσας, αλλά και στην αποκατάσταση των μειονεξιών σε όλους τους τομείς που αυτές εκδηλώνονται, καθώς και στην καλλιέργεια των ικανοτήτων. Η αναγνωσιακή και ορθογραφική ικανότητα φαίνεται ότι είναι το συνθετικό αποτέλεσμα της συμμετοχής πολλών ικανοτήτων στη διαδικασία της επεξεργασίας του γραπτού λόγου. Έτσι, φροντίζοντας την ανάπτυξη όλων αυτών, βοηθάμε ουσιαστικά και  κατά συνέπεια και στην απόκτηση της ικανότητας για γραφή και ανάγνωση.

            Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της σύγχρονης έρευνας, οι πιο βασικές και καθοριστικές μειονεξίες ενός δυσλεξικού ατόμου επικεντρώνονται στην επεξεργασία του προφορικού λόγου, του γραπτού λόγου και στη μνήμη.» (Δ.Μαυρομάτη, 1995).

            Η ηλικία του παιδιού και η νοημοσύνη του μας οδηγούν στον τρόπο προσέγγισης του. Πρέπει να φροντίσουμε το παιδί να αισθανθεί τον θεραπευτή φίλο του και σύμμαχό του στη δυσκολία που αντιμετωπίζει. Είναι διαπιστωμένο ότι η προτεινόμενη θεραπεία των 20 μαθημάτων έχει καλύτερα αποτελέσματα όταν εφαρμοστεί όσον το δυνατό νωρίτερα (Α’, Β’, Γ’ τάξη δημοτικού). Σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας τα μαθήματα πρέπει να παρατείνονται. Επίσης τα μαθήματα, πρέπει να γίνονται τις καθημερινές, εκτός σαββατοκύριακου. Κρίνεται απαραίτητο μετά από κάθε άσκηση ανάγνωση ή γραφής, να παρεμβάλλεται ένα παιχνίδι-άσκηση. Το παιδί δεν  αντιλαμβάνεται το θεραπευτικό σκοπό του παιχνιδιού-άσκηση, γιατί παρουσιάζεται ως διάλειμμα του μαθήματος ή επιβράβευση μιας επιτυχίας του.

            Ο θεραπευτής, πριν ξεκινήσει το πρόγραμμα με το παιδί, πρέπει να έρθει σε επικοινωνία με το δάσκαλο του σχολείου του για συμπληρωματικές πληροφορίες αλλά και για συντονισμένη προσπάθεια. Επίσης μέχρι την πλήρη αποκατάσταση της αναγνωστικής και γραφικής ικανότητας δεν πρέπει να ξεκινήσει η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας.

            Αν παρατηρηθεί δυσαρμονία στην οικογένεια (κυρίως στις σχέσεις γονέων-παιδιού) συνίσταται απαραίτητα βοήθεια των γονέων από ψυχολόγο.

            Γονείς και δάσκαλοι πρέπει να οπλισθούν με απέραντη υπομονή. Επιδιώκουμε το παιδί να αισθανθεί τη σοβαρή αντιμετώπισή τους και συγχρόνως το ενδιαφέρον τους και την  αγάπη τους. Η πρόοδος του παιδιού θα εξαρτηθεί πολύ και από την ψυχολογική του κατάσταση μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον και μέσα στην τάξη του σχολείου. (Ε.Ανανίδου, Λ.Καζαντζίδου, 2000).

            Οι δυσκολίες των δυσλεξικών ατόμων εκφράζονται με τη χαμηλή επίδοση που δείχνουν στις υποδοκιμασίες που εξετάζουν το επίπεδο ανάπτυξης των ικανοτήτων για:

v     Κατάτμηση του προφορικού λόγου

v     Συγκερασμό γλωσσικών φθόγγων

v     Κατανόηση της σχέσης συμβόλου-ακούσματος

v     Γραφημική-φωνημική μετάφραση και το αντίστροφο

v     Γενικά φωνολογική ενημερότητα

v     Διάκριση της ομοιοκαταληξία

v     Έκφραση δια λόγου

v     Μνήμη οπτικών ακολουθιών

v     Μνήμη ακουστικών ακολουθιών

v     Ανάγνωση

v     Γραφή-ορθογραφία-αυθόρμητη γραφή

            Είναι απαραίτητη η σωστή εκτίμηση αυτών των δυσκολιών, γιατί μπορεί κάποιο άτομο ν’ αντιμετωπίζει δυσκολίες σ’ αυτούς τους τομείς, χωρίς να είναι δυσλεξικό και το αντίστροφο. Αυτό παίζει βασικό ρόλο στην κατάρτιση του προγράμματος της αποκατάστασης των ικανοτήτων, διότι με διαφορετικό τρόπο θα φροντίσουμε μια πραγματική μειονεξία στον προσανατολισμό και με διαφορετικό αν ξέρουμε ότι αυτή η αδυναμία οφείλεται μόνο στη δυσκολία της μνήμης για κωδικοποίηση του γλωσσικού υλικού, δηλαδή των ονομάτων «αριστερά» και «δεξιά» που προσδίδονται στις κατευθύνσεις. (Δ.Μαυρομάτη).

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

            Η αξιοποίηση άλλων παραγόντων, που έχουν σχέση με την επιβίωση του ανθρώπου και τα καθημερινά του προβλήματα, είναι απαραίτητη, για την εξασφάλιση της παρατηρητικότητας σε σχέση με την προσέγγιση του σημαινόμενου, την ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας και της δημιουργικής σκέψης. Οι τρόποι αξιοποίησης είναι οι εξής:

v     Η εκμετάλλευση των διαφημιστικών πινακίδων και των πινακίδων ονομασίας των δρόμων.

v     Τα παραμύθια

v     Η αξιοποίηση της τηλεόρασης για την απόκτηση αναγνωστικών δεξιοτήτων.

v     Το μουσικό υλικό

v     Η καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων και καλλωπιστικών φυτών.

v     Η αγωγή του καταναλωτή (Τραυλός. 1998).

Η ΜΕΘΟΔΟΣ 22.12

            Η μέθοδος 22.12 για τη θεραπεία της δυσλεξίας δημιουργήθηκε μετά από πολλές μελέτες από τον Νευροψυχολόγος- Νευρογλωσσολόγο Χρυσόστομο Εμμ. Καρπαθίου. Αποτελείται από 18 βιβλία και ένα μικρό εγχειρίδιο, επεξηγηματικό για τη διαδικασία της θεραπευτικής δραστηριότητες.

            Η μέθοδος διαχωρίστηκε στις εξής δύο μικρότερες, ανάλογα με τις ηλικίες των παιδιών:

v     Στη μέθοδο 22.12 Ορφέας, η οποία απευθύνεται σε δυσλεξικά παιδιά προσχολικής ηλικία και ουσιαστικά προβλέπει τη δυσλεξία, αλλά μπορεί και να τη θεραπεύσει κατά την προσχολική ηλικία.

                        Η θεραπεία του δυσλεξικού συνδρόμου (γιατί αν το παιδί δεν αναγνωρίζει, έστω και στοιχειωδώς τα γράμματα και δεν διαβάζει, δε μπορούμε να μιλάμε για δυσλεξία) στην προσχολική ηλικία είναι πολύ σημαντική, γιατί το παιδί δε θα ταλαιπωρηθεί σε μαθησιακό επίπεδο, αλλά ούτε και σε ψυχικό ή κοινωνικό. Επίσης μπορεί να σταματήσει η συνεχώς αυξανόμενη δυσκολία στην Ελλάδα, αλλά και να αποφευχθούν και άλλα επικίνδυνα παθολογικά στοιχεία.

v     Στη μέθοδο 22.12 Αθηνά, η οποία απευθύνεται σε δυσλεξικά παιδιά του δημοτικού σχολείου έως και τις ηλικίες μετά το λύκειο.

                        Η θεραπευτική δραστηριότητα και των δύο τμημάτων της μεθόδου 22.12, στηρίζεται σε όλες τις ανώτερες λειτουργικές ικανότητες του εγκεφάλου, αλλά με ένα πολύ σημαντικό και καθοριστικό χαρακτηριστικό, όσον αφορά τη θεραπεία της δυσλεξίας, τη χρήση των αναλόγων ρυθμών στα ανάλογα βέβαια θεραπευτικά στάδια. (Χρ. Καρπαθίου, 1995).

                        Τα διάφορα θεραπευτικά στάδια, που προτείνονται στη θεραπευτική διαδικασία της μεθόδου 22.12, ανάλογα με την ηλικία και τις ιδιαιτερότητες του κάθε δυσλεξικού παιδιού, είναι:

ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

·        Ασκήσεις οπτικό- κινητικού συγχρονισμού

·        Ασκήσεις ακουστικο- κινητικού συγχρονισμού

·        Ασκήσεις οπτικο-ακουστικο-κινητικού συγχρονισμού

·        Ασκήσεις μαθηματικών υπολογισμών

·        Ασκήσεις λεκτικών μαθηματικών

·        Ασκήσεις χρονικών λειτουργιών

·        Ασκήσεις χωρικών λειτουργιών

·        Ασκήσεις επί πιθανών απραξιών

·        Ασκήσεις επί πιθανών αγνωσιών

·        Ασκήσεις τοπογραφικής έννοιας του χώρου

·        Ασκήσεις χωρο- χρονικών λειτουργιών

·        Ασκήσεις εσωτερικού λόγου

ΛΕΚΤΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

            Αποτελούνται από συμπλέγματα γραμμάτων, σε προκαθορισμένη γλωσσολογική δομή και διαδοχικότητα, με βάση τη δραστηριότητα την οποία διαθέτουν σε εγκεφαλικό επίπεδο. «Πιο αναλυτικά τα συμπλέγματα αυτά, τα οποία προτείνονται για να διαβάσει το δυσλεξικό παιδί, αναγνωρίζοντας τα με βάση την έννοια της ανεξαρτήτου λεκτικής και μόνο μονάδες, αρχίζουν από τα πιο απλά, τα οποία μπορούν να είναι η απλή αναγνώριση και αναπαραγωγή της ηχητικής συχνότητας ενός και μόνο γράμματος, αρχής γενομένης από τα φωνήεντα, και συνεχίζουν σε αναγνώριση και αναπαραγωγή της ηχητικής συχνότητας δύο ή και περισσότερων γραμμάτων.» (Χρ. Καρπαθίου, 1995).

            Πρέπει να σημειωθεί ότι αρχίζουμε από τα φωνήεντα, ενώ τα σύμφωνα δίνονται στη συνέχεια, σαν συγκεκριμένα ζεύγη. Μάλιστα, δίνονται μόνο τέσσερα συγκεκριμένα ζεύγη συμφώνων, δηλαδή 8 σύμφωνα. Τα υπόλοιπα σύμφωνα εισάγονται στη συνέχεια, με έναν πιο φυσικό και αυτόματο τρόπο, σε άμεσο συνδυασμό με τα φωνήεντα.

            Αφού μιλάμε για σύμπλεγμα, μιλάμε και για μια συγκεκριμένη διαδοχικότητα, που πρέπει να τηρείται απαραιτήτως, αλλά και για μια ρυθμικότητα, που θα χρησιμοποιηθεί για την αναπαραγωγή αυτών των ηχητικών συχνοτήτων. Η ρυθμικότητα αυτή, δίνεται από το μετρονόμο D.K.M. (Χρ. Καρπαθίου, 1995).

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΣΩ Η\Υ

           Διαβάστε τη συνέχεια εδώ.

Μαρία Γκουγκούμη - Ειδική Παιδαγωγός https://special-learners.gr/
Αργυρώ Καραμπά - Θεραπεύτρια Λόγου & Ομιλίας www.γραφωνηματα.gr